Dhr/ Mw*………….. heeft een PTC-drain (galblaasdrain) gekregen in verband met……………. (* doorhalen wat niet van toepassing is)

PTC staat voor percutane (door de huid) trans hepatische (door de lever) cholangiografie geleide (via röntgenstralen foto’s maken van de lever en galwegen) drain (galwegdrain).

Informatie over gal

De lever maakt ongeveer 500-800 ml gal per dag. Bij afsluiting van de galwegen, door bijvoorbeeld een galsteen of tumor, ontstaat ophoping van gal in de galblaas, de galwegen of de lever. Daardoor komt er onvoldoende gal in de darmen voor de emulgering van vet. Door de ophoping van gal in de lever kunnen leverfunctiestoornissen en cholangitis (galweegontsteking) optreden. Klachten en verschijnselen bij een afsluiting van de galwegen zijn misselijkheid, jeuk, icterus (geelzucht), donkere urine, ontkleurde ontlasting (stopverf ontlasting) en steatorroe (vetdiarree).

Gal wordt gebruikt voor het verteren van vet. De aanmaak van gal vindt plaats in de lever. Via het galwegsysteem wordt de galvloeistof (de ‘gal’) naar de galblaas vervoerd. Daar wordt de gal iets ingedikt.

Gal is een vrij dikke, geelgroenige vloeistof.
Behalve water en slijm, bevat gal ook verschillende andere stoffen:

• Galzouten; deze zouten kunnen vetten in kleine druppeltjes verdelen (emulgeren), waardoor vet verterende enzymen beter op het vet kunnen inwerken.
• Bilirubine (galkleurstof); bilirubine ontstaat in de lever bij de afbraak van rode bloedcellen. Deze galkleurstof geeft de ontlasting zijn donkerbruine kleur.
• Cholesterol; in de gal zit ook cholesterol, een bouwstof voor het lichaam. Een teveel aan cholesterol wordt via de gal uitgescheiden.

Verzorgen van de PTC-drain

De insteekopening van de PTC-drain (waar de drain de huid in gaat) moet dagelijks bekeken worden.

Over de insteekopening zit een:
Tegaderm (huidfolie)*, deze mag 5 dagen blijven zitten/Splitgaas* welke dagelijks vervangen moet worden.

Benodigheden:

• 4 Onsteriele gaasjes 5x5 cm
• Een transparante huidfolie óf 2 Steriele splitgazen 10x10cm,1 Steriel gaasje 10x10cm en Fixomull
• Desinfectans; Chloorhexidine 0.5% in alcohol 70%
• Afvalzak
• Alcohol 70 % in IPA

Bij een droge insteekopening; Desinfecteer de insteekopening met chloorhexidine 0,5% in alcohol 70% en laat dit aan de lucht drogen. Dek af met alleen een transparante huidfolie over de insteekopening
Bij een dragende/nattende insteekopening; Maak de insteekopening schoon met water. Dek de insteekopening af met 2 splitgazen om de insteekopening. Pak vervolgens het steriele gaas bij een puntje vast en leg deze over het splitgaas heen en fixeer het verband met fixomull.

De drainzak moet dagelijks vervangen worden.

Bij controle van de insteekopening let je op:

• Roodheid
  de opening mag niet vurig rood zijn. Lichte roodheid komt regelmatig voor. Indien de roodheid snel toeneemt of pijnlijk wordt neem dan contact op met de polikliniek via het telefoonnummer wat u heeft meegekregen uit het ziekenhuis
• Zwelling
  er hoort geen zwelling zichtbaar te zijn. Bij een lichte zwelling die niet rood en/of pijnlijk is kan de zwelling met een pen afgetekend worden zodat je kunt zien of de zwelling toeneemt. Indien dit het geval is neem dan contact op met de polikliniek via het telefoonnummer wat u heeft meegekregen uit het ziekenhuis.
• Lekkage
  bij de insteekopening. Meestal is de insteekopening droog. Het komt voor dat er een lichte lekkage is van gal of pus langs de insteekopening. Indien dit het geval is er wel wat vervang dan de doorzichtige huidfolie voor een splitgaas. Het splitgaas heeft een licht absorberende werking. Vervang het splitgaas dagelijks en (indien nodig) een keer extra als hij erg vochtig is. Als er zoveel gal/pus naast de insteekopening lekt dat het splitgaas meerdere malen per dag vervangen moet worden, neem dan contact op met de polikliniek via het telefoonnummer wat u heeft meegekregen uit het ziekenhuis

Het doorspuiten van de PTC-drain

Het kan zijn dat de arts heeft gezegd dat uw PTC-drain dagelijks doorgespoten moet worden om hem goed doorgankelijk te houden. Het doorspuiten van een PTC-drain en aanpassingen aan de frequentie van het doospuiten wordt altijd gedaan op voorschrift van een arts. Als er tijdens het doorspuiten veel weerstand wordt gevoeld forceer dan niet maar stop de handeling en controleer of de drain vrij is van knikken en of dat het kraantje niet dicht staat. Bij geen zichtbare belemmeringen neem dan contact op met de polikliniek via het telefoonnummer wat u heeft meegekregen uit het ziekenhuis.

Benodigheden:

• 1 Onsteriel gaasjes 5x5 cm
• Desinfectans; Chloorhexidine 0.5% in alcohol 70%
• Posiflush 10cc of een steriel spuitje met 10cc NaCl 0,9%*
• Afvalzak
• Alcohol 70 % in IPA
• Was de handen
• Leg alle benodigdheden binnen handbereik
• Zorg dat je goed bij de drain en het driewegkraantje kan.
• Maak een gaasje nat met desinfectans
• Inspecteer de drain en het opvangsysteem
• Trek de niet steriele handschoenen aan
• Verwijder het afsluitdopje en dompel dit in alcohol 70% in isopropylalcohol (IPA).
• Desinfecteer de opening op de driewegkraan met het gaasje met desinfectans en wacht 30 seconden tot het droog is
• Sluit de spuit/Posiflush* aan op de opening, draai het kraantje open
• Spuit voorzichtig de vloeistof in
• Trek na het inspuiten de vloeistof direct weer op. Koppel de spuit af en inspecteer de vloeistof
• Sluit met een afsluitdopje het systeem af. Controleer het kraantje zo dat de drain en het opvangsysteem een gesloten systeem vormt.
• Ruim de materialen op