U ontvangt deze informatie, omdat bij u tijdens het onderzoek een verzakking van de vagina-voorwand (met daarachter de blaas) is geconstateerd. In deze informatie leest u alles over de behandeling met behulp van een verzakkingsoperatie (voorwandplastiek).

Wat voor verzakking heeft u

De organen in het bekken (de blaas, de baarmoeder en de endeldarm) worden op hun plaats gehouden door spieren, banden en steunweefsels. Deze weefsels kunnen door verschillende oorzaken beschadigen of hun kracht en soepelheid verliezen. Als dit gebeurt, kunnen de organen geleidelijk gaan zakken. Dit kan zelfs voorbij de opening van de vagina gaan. We spreken dan van een verzakking of prolaps. Bij u is tijdens het onderzoek een verzakking van de vaginavoorwand (met daarachter de blaas) geconstateerd.

Figuur 1. Normale anatomie	Figuur 2. Voorwandverzakking

Wat is een verzakkingsoperatie (voorwandplastiek)

Tijdens deze operatie worden de uitgezakte vaginavoorwand en blaas, die u soms als een bol in de opening van de schede ziet en voelt uitpuilen, op de plaats teruggebracht. De gynaecoloog voert deze operatie uit via de vagina. De gynaecoloog maakt aan de voorzijde in de middenlijn een snede waardoor de blaasverzakking zichtbaar wordt, de blaas wordt losgemaakt van de vaginawand. Vervolgens worden er oplosbare hechtingen aangebracht die de blaas ondersteunen en terugbrengen op zijn plek. Deze hechtingen lossen op en ter plaatse zal u enig litteken weefsel maken, dat bijdraagt aan de nieuwe ondersteuning van de blaas. Daarna wordt een stukje van de vaginawand, die ook te wijd geworden is weggenomen. De gynaecoloog hecht de vaginawand vervolgens over de blaas. Zo komt de vaginavoorwand weer op de plaats waar hij hoort te zitten en is de uitstulping verdwenen.

Figuur 3. Voorwandplastiek

Duur van de operatie: Een voorwandplastiek duurt ongeveer een half uur.

Waarom een voorwandplastiek

De gynaecoloog heeft met u de verschillende behandelingsmogelijkheden besproken en daarna heeft u samen gekozen voor een operatie. Deze keuze hangt vaak af van de ernst van de hinder die u ondervindt, de onderzoeksbevindingen en uw afweging tussen de behandelingsmogelijkheden.

Hoe succesvol is deze operatie

De meeste vrouwen zijn erg opgelucht en tevreden na deze operatie. In de loop der tijd komen in 20% van de vrouwen die geopereerd zijn weer verzakkingsklachten terug. Er zal dan opnieuw gekeken worden of en hoe deze behandeld kunnen gaan worden.

Wat zijn de risico’s van deze operatie

De volgende complicaties kunnen voorkomen bij een verzakkingsoperatie.

• Beschadiging van de blaas
  Zeer zelden wordt de blaas, bij het losmaken van de omliggende weefsels, beschadigd. Er ontstaat dan een gaatje in de blaas. Dit wordt tijdens de operatie weer hersteld. De opnameduur kan soms wat langer worden door de beschadiging en u zult langer een blaaskatheter moeten gebruiken.
• Nabloeding
  Een nabloeding is een vrij zeldzame complicatie bij een verzakkingsoperatie. Vaak voldoet het om (opnieuw) een tampon in de vagina te brengen. Soms is een tweede operatie noodzakelijk.
• Blaasontsteking
  Een blaasontsteking is een veel voorkomend probleem na een verzakkingsoperatie. Als het nodig is, krijgt u een antibioticum. Een blaasontsteking is daarmee goed te behandelen.
• Problemen met het op gang komen van het plassen
  Dit komt door de veranderde positie van de blaas en de plasbuis en soms omdat u wat pijn heeft en de bekkenbodem daardoor gespannen is. Als u niet goed kunt plassen of de blaas niet voldoende kunt leeg plassen, leert u zichzelf te katheteriseren. Vrijwel altijd zijn deze problemen met plassen van tijdelijke aard.
• Urine-incontinentie
  Door de veranderende positie van de blaas na een verzakking operatie (vooral na grote verzakkingen) kan het soms voorkomen dat u ongewenst urine verliest. Dit is meestal niet goed te voorspellen. Mocht dit bij u optreden, realiseert u zich dan dat de afsluiting van de plasbuis al niet goed was, maar door de grote verzakkingsbal werd dichtgedrukt en de slechte afsluiting van de blaas nu ‘ontmaskerd’ wordt. Het is dus geen complicatie van de operatie en meestal goed te herstellen door een kleine ingreep of bekkenbodemtraining.
  
• Seksuele problemen
  Verzakking kan seksuele problemen opleveren. Na herstel van de verzakking is de seksuele functie vaak beter. Door de operatie kan littekenweefsel optreden dat vooral in de eerste periode na de operatie gevoelig kan zijn. Over het algemeen kan gemeenschap juist vaak daarna weer prettiger verlopen. Wel wordt sterk aanbevolen om de eerste zes weken na de operatie geen seksuele gemeenschap te hebben om de vaginawond de kans te geven te genezen. Mocht u daarna nog seksuele problemen ervaren na de ingreep, aarzel dan niet om een afspraak met de gynaecoloog te maken om hierover te praten. Deze problemen kunnen vaak verholpen worden.

Welke voorbereidingen zijn er nodig voor de operatie

• Wanneer u medicijnen gebruikt die de bloedstolling beïnvloeden, zoals b.v. Ascal, Sintrom of Marcoumar, geeft u dit dan door aan uw behandelend arts. Om bloedingen te voorkomen moet er tijdig met sommige medicijnen gestopt worden. Stop nooit uw medicijnen zonder overleg met uw arts.
• Bent u overgevoelig voor bepaalde geneesmiddelen, latex of jodium, of antibiotica ? Het is noodzakelijk dat u dit vóór de operatie meldt aan uw behandelend arts.
• Er wordt een afspraak met de anesthesist op het poliklinisch pre-operatieve spreekuur (POS) gemaakt. Hier zal met u uw medicatie worden doorgenomen en ook de manier van verdoving tijdens de ingreep. Meestal is zowel algehele verdoving (narcose) als plaatselijke verdoving (ruggenprik) mogelijk. In zijn algemeenheid wordt voor een verzakkingsoperatie een ruggenprik aanbevolen.
• Bureau opname belt u drie dagen voor de dag van opname op om het tijdstip van opname door te geven. Zij melden u ook vanaf welk tijdsstip u niet meer mag eten en drinken. (zie folder “nuchter beleid “, welke u krijgt van de anesthesist.
• Op de afdeling bereidt de verpleegkundige u voor op de operatie (operatiekleding wordt u gegeven). Soms krijgt u een kalmerend middel op de verpleegafdeling.
• In een bed wordt u naar de operatieafdeling gebracht. Vlak voor de operatie ontmoet u de gynaecoloog die u opereert. De gynaecoloog neemt de ingreep dan nog een keer kort met u en het hele operatieteam door.
• Hierna zal de anesthesist de afgesproken verdoving toedienen. Meestal is zowel algehele verdoving (narcose) als plaatselijke verdoving (ruggenprik) mogelijk. In zijn algemeenheid wordt voor een verzakkingsoperatie een ruggenprik aanbevolen.

Wat gebeurt er na de operatie

Na de operatie krijgt u een tampon in de vagina, dit is een lang gaas dat eventuele kleine bloedingen zal stoppen. De verpleegkundige verwijdert dit gaas meestal een dag na de operatie. Door deze tampon wordt de plasbuis afgesloten, vandaar dat u ook een blaaskatheter krijgt. Ook deze zal de dag na de operatie verwijderd worden. Na het verwijderen zal worden gecontroleerd of u goed kunt uitplassen. Dit gebeurt soms minder goed als reactie op de operatie en gaat vaak met geduld vanzelf weer beter. De controle wordt gedaan met een echo. Als u niet goed uit plast, wordt u aangeleerd zelf de blaas leeg te maken met een katheter of als dat u niet lukt, krijgt u soms opnieuw een katheter voor enkele dagen. De onderbuik en vagina kunnen de eerste dagen gevoelig zijn. Daarvoor kunt u pijnstillers krijgen. Enkele dagen na de operatie komt de ontlasting meestal vanzelf weer op gang. Voor de operatie krijgt u van uw behandelend arts een recept met medicijnen om de ontlasting voor en rondom de operatie te vergemakkelijken. Van de operatiewond heeft u weinig last bij de ontlasting. Wel is het beter om persen en heftig hoesten te vermijden.
Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis krijgt u injecties in buik of bovenbeen om trombose te helpen voorkomen.
Uw gynaecoloog komt na de operatie op de afdeling bij u langs voor uitleg over het verloop van de ingreep.

Naar huis en wat dan

Als u verder geheel gezond bent, en er treden geen problemen op bij de operatie dan verblijft u 1 nacht in het ziekenhuis en kunt u de dag na de operatie naar huis.

U krijgt een afspraak mee voor een controlebezoek bij uw behandelend gynaecoloog op de polikliniek, meestal zes weken na de operatie.

Adviezen voor thuis

De genezing en ontwikkeling van littekenweefsel (de nieuwe ondersteuning) heeft tijd nodig. Daarom is het belangrijk om rustig aan te doen.
Het is belangrijk om in de herstelperiode goed naar signalen van uw lichaam te luisteren en niet te snel veel te willen doen.

• Het is belangrijk dat u voldoende drinkt, anderhalf tot twee liter per dag.
• In de weken na de operatie lossen de hechtingen in de schede uit zichzelf op. De hechtingen kunnen tot ruim zes weken na de operatie naar buiten komen.
• Tot ongeveer zes weken na de operatie kan het voorkomen dat u wat bloed verliest. Dit is normaal. Het wordt langzaam minder en gaat vaak over in bruinige of gelige afscheiding.
• Het kan zijn dat er opnieuw klachten ontstaan. De oorzaak van de verzakking (beschadigd steunweefsel, veel hoesten, persen bij ontlasting) kan namelijk niet altijd worden verholpen. Er bestaat geen behandeling die garandeert dat een verzakking definitief uitblijft. Als u denkt dat er sprake is van een nieuwe verzakking, aarzel dan niet om dit met de huisarts of gynaecoloog te bespreken.

Klachten

Neem bij (een van) de volgende klachten contact op met de polikliniek gynaecologie:

• toenemende pijn
• aanhoudende koorts boven de 38 graden
• blaasontsteking: u moet vaak plassen en u heeft een branderig gevoel bij het plassen
• moeilijk kunnen plassen
• sterk ruikende abnormale afscheiding
• toenemend (helderrood) bloedverlies
• moeilijk kwijtraken van ontlasting
• wegblijven van de menstruatie in combinatie met buikpijn

Vaginale zetpillen

Bent u in de overgang of heeft u de overgang al achter de rug? Dan kan de gynaecoloog u adviseren om voor en na de operatie vaginale zetpillen of tabletten met vrouwelijke hormonen te gebruiken. Deze verbeteren de doorbloeding van de vagina, waardoor de vaginawand beter herstelt.
Als u deze heeft voorgeschreven gekregen gaat u daar mee door tot aan de operatie en hervat u het gebruik 2 weken na de operatie en in ieder geval tot aan de controle bij de gynaecoloog.

Adviezen over lichamelijke activiteiten na een verzakkingsoperatie via de vagina

Wat mag wel en wat beter niet?

*Probeer de eerste zes weken activiteiten waarbij u voor de operatie de verzakking duidelijk voelde, zoveel mogelijk te vermijden. Probeer veel hoesten/niezen en persen op het toilet te beperken. Gebruik in overleg met uw huisarts bij bekende longproblemen hiervoor eventueel extra medicijnen om hoesten/niezen te voorkomen en zakjes ter verbetering van de ontlasting (bijv psylliumvezels/metamucil, movicolon/macrogol).

Na 3 maanden zijn er geen beperkingen meer. U mag in principe alles weer doen!

Wanneer mag ik weer autorijden?

Autorijden, maar ook het besturen van andere vervoersmiddelen mag u wettelijk gezien alleen als u weer goed hersteld bent. De gemiddelde herstelperiode kunt u vinden in het bovenstaand schema.

Het Reinier de Graaf Gasthuis is een topklinisch opleidingsziekenhuis

Dit betekent dat er vanuit het ziekenhuis een bijdrage wordt geleverd aan wetenschappelijk onderzoek en aan de opleiding voor medisch specialisten. Dit betekendt voor u dat u gevraagd zou kunnen worden om deel te nemen aan onderzoek. Deelname is geheel vrijwillig en uw keuze van deelname of niet zal uw behandeling niet beïnvloeden. Ook betekent dit dat u arts-assistenten en coassistenten zou kunnen ontmoeten en zij leveren een bijdrage in de zorg voor u, dit onder supervisie van uw behandeld gynaecoloog.


Illustraties: IUGA