Wat is staar?

Staar (‘cataract’) is vertroebeling van de ooglens. Staar geeft waziger zicht. Er bestaan geen medicijnen tegen staar. Het is alleen te verhelpen met een operatie. Afwachten mag uiteraard. Tijdens een staaroperatie wordt de troebele ooglens vervangen door een heldere kunstlens. Deze operatie doet geen pijn. De anesthesist bespreekt met u de manier van verdoven. Hoe dit gaat leest u hier: https://www.thuisarts.nl/staar/ik-krijg-staaroperatie
De cataract coördinator regelt uw operatiedatum. De coördinator is bereikbaar op telefoonnummer 015 - 260 40 58 op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag tussen 9:00 uur en 12:00 uur.

Risico’s

Een staaroperatie gaat vaak goed, let wel op onderstaande risico’s:

• Ernstige complicaties die onherstelbare schade veroorzaken zijn zeldzaam: 0,4%.
• Bij complicaties zijn meerdere bezoeken aan de oogarts in Reinier de Graaf Gasthuis of in een gespecialiseerd centrum nodig.
• Soms is een tweede operatie nodig. Bijvoorbeeld om de kunstlens te vervangen.
• Persoonlijke factoren, die bij u het operatierisico verhogen, worden met u besproken door de oogarts. Dit is bijvoorbeeld het geval bij mensen met een extreem sterke bril of een oogziekte.

Wat doen we voor de staaroperatie?

We onderzoeken of er nog andere oogziektes zijn, die het resultaat van de staaroperatie kunnen beperken. Deze onderzoeken doen we bij verdenking op overige afwijkingen.
Samen kiezen we op welke afstand u zo scherp mogelijk wil kijken zonder bril: veraf of dichtbij of monovision (één oog meer veraf, één oog meer dichtbij, alleen voor mensen die dit gewend zijn). Onafhankelijkheid van een bril is niet te garanderen.

We meten uw oog op (‘biometrie’) en samen kiezen we de beste kunstlens. Indien u zachte contactlenzen draagt, dient u deze 2 weken uit de laten voor het biometrie onderzoek. Indien u harde contactlenzen draagt, dient u deze minimaal 6 weken uit te laten voor het biometrie onderzoek.

Er zijn drie typen kunstlenzen waar u uit kunt kiezen:

1. Monofocale kunstlens
   De monofocale kunstlens corrigeert geen cilinder, dus vaak blijft een bril nodig om optimaal te kijken. U kiest het scherpste punt: veraf of dichtbij. Voor het andere punt blijft na de operatie sowieso een bril nodig. Deze kunstlens zit in het basispakket van uw verzekeraar.
2. Torische kunstlens
   De torische kunstlens corrigeert grotendeels de cilinderafwijking. U kiest het scherpste punt: veraf of dichtbij. 90% van de mensen met een torische kunstlens heeft geen bril meer nodig op de gekozen afstand. Bijbetaling €793 per oog in 2024. Een torische kunstlens kan niet gekozen worden bij hoornvliesafwijkingen.
3. Multifocale kunstlens
   De multifocale kunstlens corrigeert grotendeels de cilinderafwijking én heeft een leesdeel. 90% van de mensen met een multifocale kunstlens heeft geen bril meer nodig. De multifocale lens heeft echter vervelende bijverschijnselen bij kijken in schemer, zoals halo’s. Deze lens wordt daarom alleen aangeraden als u echt een hekel aan een bril heeft. Bijbetaling €1391per oog in 2024. Een multifocale lens kan niet gekozen worden als u Diabetes Mellitus (suikerziekte), een hoornvliesafwijking of netvliesafwijking heeft.
   

Bijbetaling torische of multifocale lens

De monofocale lens is ‘gratis’, er is geen bijbetaling nodig. Kiest u voor een torische of multifocale lens? Daar zijn daar kosten aan verbonden:

• Torische lens €793,- per oog in 2024
• Multifocale lens €1391,- per oog in 2024.

Maak dit over naar ons rekeningnummer NL92 ABNA 0252288726 ten name van Reinier de Graaf Groep te Delft. Vermeld hierbij ‘Multifocale Lens’ of ‘Torische lens’, gevolgd door uw 7- of 8-cijferige patiëntennummer. U vindt dit nummer in het midden op uw patiënten pas. Na ontvangst kunnen we u oproepen voor de operatie. Heeft u een aanvullende verzekering? Informeer dan bij uw verzekeraar of u voor een vergoeding in aanmerking komt.

1 tot 3 maanden voor de staaroperatie

Op het POS spreekuur (Pre-operatieve Screening) kijkt de anesthesist (de verdovingsarts) of u lichamelijk fit genoeg bent om de staaroperatie te ondergaan. U ontvangt advies hoe u moet omgaan met uw medicatie. U ontvangt regels over nuchter zijn voor de operatie.

2 weken tot 2 werkdagen voor de staaroperatie

• De cataract coördinator oogheelkunde belt u op en neemt alle details met u door.
• U haalt de oogdruppels die wij voorgeschreven hebben op bij uw apotheek.
• Volg de aanwijzingen op van de anesthesist m.b.t. uw bloedverdunners.

De dag van de staaroperatie

Houdt u zich aan de volgende richtlijnen:

• Als u van de anesthesist nuchter moet blijven, eet dan niets (zie aanwijzingen POS). Anders gaat de operatie niet door.
• Volg de aanwijzingen van de anesthesist op die u bij het POS spreekuur heeft gekregen.
• Kom niet naar het ziekenhuis als u Covid/Griep-klachten heeft: bel dan 015 - 260 40 90.
• Eerder komen dan de afgesproken tijd is niet nodig, u wordt niet eerder geholpen.
• Kom zonder make-up.
• Laat alle sieraden thuis.
• Neem geen waardevolle spullen mee naar het ziekenhuis.
• ’s Morgens neemt u de gebruikelijke medicijnen thuis in (alleen met water).
• Meldt u zich in het Reinier de Graaf Gasthuis op de 4e etage, afdeling 4E Dagbehandelcentrum, dus niet op polikliniek oogheelkunde.
• We plaatsen pijnloos een tabletje onder uw ooglid om de pupil wijd te laten worden,
• U krijgt een operatie jasje aan.
• Enige wachttijd is niet te vermijden. De oogdruppels en het tabletje onder uw ooglid moeten inwerken en operaties van eerdere patiënten kunnen uitlopen. Wij brengen u met bed naar de operatiekamer en daar stapt u over op een OK-tafel.
  
• Op de OK krijgt u opnieuw oogdruppels. Om de kans op een infectie te verlagen laat de oogarts een antibioticum in uw oog achter.
• Wij vragen naar uw persoonsgegevens en welk oog wordt geopereerd.

De operatie

Voorafgaand aan uw operatie vragen wij voor de zekerheid nog een keer uw naam en wat voor een operatie u aan welk oog krijgt.

• U krijgt een handdoek om uw hoofd.
• Wij maken uw oog schoon.
• Kom niet met uw handen aan uw gezicht.
• U krijgt een steriele doek met een kijkgaatje over uw gezicht
• We plaatsen een klemmetje om het oog open te houden.
• U mag knipperen; het oog blijft openstaan.
• U ziet het licht van de microscoop voor u en blijft er tijdens de operatie naar kijken.
• Regelmatig voelt u spoelwater lopen.
• Er kan wat drukgevoel op het oog zijn.
• De oogarts vraagt regelmatig hoe het gaat en verdooft zo nodig extra. Als dit nodig is, kunt u onduidelijkheden bespreken met de oogarts. Verder is het beter om tijdens de ingreep niet te praten of te bewegen. Terwijl de oogarts de staar verwijdert, spreken de oogarts en de assistente met elkaar, maakt de apparatuur geluid en er is vaak achtergrondmuziek.
• De oogarts verwijdert de troebele lensinhoud via een opening van 2,2 millimeter en plaatst een vouwbaar kunstlensje achter de pupil.
• Hechtingen zijn soms nodig. Geplaatste hechtingen behoeven meestal niet verwijderd te worden.
• Om de kans op een infectie te verlagen laat de oogarts een antibioticum in uw oog achter.
  

De operatie zelf duurt ongeveer 20 minuten. Na afloop verwijderen wij de doek. Zo nodig krijgt u een kapje over uw oog, daarna gaat u terug naar de afdeling.

In principe kunt u binnen drie uur na de operatie weer naar huis.

Controle door poli oogheelkunde na de operatie

De eerste controle is vaak op de dag na de operatie. Ongeveer 4 tot 6 weken na de operatie is er een eindcontrole op de polikliniek. U kunt niet alleen naar huis reizen. U kijkt maar met één oog (het geopereerde oog heeft beperkt zicht). U ziet geen diepte en kunt hierdoor moeilijk afstanden kunt schatten.

Eventuele bijwerkingen

Staaroperaties leiden soms tot:

• Het zien van een verticale schim of lichtvlek aan de buitenzijde van het blikveld. Dit went meestal binnen enkele weken.
• Loslaten van glasvocht (‘achterste glasvochtmembraanloslating’, waarbij u klachten van bewegende vlekjes kunt krijgen).
• Het loslaten van het netvlies. Dit kan bij iedereen optreden, maar de kans hierop is iets groter na een staaroperatie.
• Een laagstand van uw bovenooglid: ‘ptosis’. Dit komt door een verzwakking van de spier die het oog opent.
• Cystoïd macula oedeem (CME), tijdelijk wazig zien, extra behandelingen.
• Als er sprake is van een aanmerkelijk hoog risico op complicaties of een tegenvallend resultaat, bespreekt de oogarts dit vooraf met u.

Zelfzorg na de operatie

Lang niet iedereen ziet de dag na de operatie meteen scherp. Soms is het zicht de eerste paar dagen nog slechter dan voor de operatie, waarna het geleidelijk opklaart. Gebruik het kapje als u gaat slapen. U gebruikt hiervoor breed Leukopor huidpleister (te koop bij de drogist).


Druppel het geopereerde oog als volgt:

• Dexamethason druppelt u gedurende de 1e week 3 maal per dag, de 2e week 2 maal per dag en de 3e week 1 maal per dag.
• Nepafenac druppelt u 1 maal per dag gedurende 3 weken. Indien u diabetes mellitus ('suikerziekte') heeft blijft u Nepafenac 3 maanden 1 maal per dag gebruiken.
• Soms adviseren wij om maar één van deze druppels te nemen.
  

Als u al andere oogdruppels gebruikt, ga daar dan mee door. Het mag gecombineerd worden. Wacht altijd minimaal 2 minuten voordat u de volgende druppel toedient. De volgorde maakt niet uit. De flesjes bevatten genoeg druppels voor vier weken. Er kan wat irritatie en tranen aan het geopereerde oog optreden als bijwerking van deze druppels, ook in de weken nadat u met het gebruik gestopt bent.

Uw apotheek hoort u bij uitlevering van de oogdruppels voorlichting te geven over de juiste wijze van druppelen. Er zijn handige druppelhulpen, zoals de druppelbril of Eyot (bijv. voor Dexmono) te koop bij de apotheek. Meer informatie over de juiste manier van oog druppelen vindt u op www.oogdruppelen.nl.

Leefregels na de staaroperatie

In de eerste twee weken na de operatie mag u:

NIET	WEL
Wrijven in het geopereerde oog	Uw eigen oogdruppels blijven gebruiken
De wimpers opmaken / eyeliner aanbrengen	Uw oude bril dragen
Zwaar tillen	Uw gezicht wassen (geen druk op het geopereerde oog uitoefenen, het geopereerde oog met een tissue droogdeppen, niet wrijven)
Hard persen	Douchen of baden
Zwemmen	Bukken, door de knieën gaan
Whirlpool	Normaal huishoudelijk werk doen
	Televisie kijken of lezen, werken op een computer, kortom uw ogen gebruiken
	Wandelen zonder verband, fietsen (de eerste 2 weken bij voorkeur met bril/zonnebril)
	Vliegen
	Naar de kapper gaan

Bij acute klachten

Als u plotseling of in toenemende mate wazig gaat zien of pijn krijgt, neemt u direct contact op met:

• Polikliniek oogheelkunde: 015 - 260 40 90

Buiten onze openingstijden neemt u direct contact op met:

• De Spoedeisende Hulp van Reinier de Graaf Delft: 015 - 260 38 44.

Uw bril aanpassen

• 6 weken na de staaroperatie kan u de bril laten aanpassen door de opticien.
• Als u beter ziet zonder bril, mag dat ook.
• Lezen gaat vaak beter met een standaard leesbril uit de supermarkt; u kunt dat gewoon uitproberen, meestal is S+2,5 de beste sterkte.
• De opticien kan ter overbrugging een tijdelijk glas in uw bril zetten.
  

Maanden tot jaren na de staaroperatie: Nastaar

De kunstlens hangt in het dunne omhulsel (lenskapsel) waar de staar uitgehaald is. Dit dunne vliesje vertroebelt vaak in de loop van maanden tot jaren. Het lijkt dan alsof de staar weer terugkomt. Behandeling van nastaar is veel eenvoudiger en veiliger dan een operatie. Het gebeurt op de polikliniek door middel van een korte, pijnloze laserbehandeling. De oogarts maakt dan een opening in het lenszakje (zie folder nastaar). De kans dat de kunstlens daarna helder blijft is groot.

Patiëntenorganisaties

• De oogvereniging: https://www.oogvereniging.nl/oogziekte/staar/
• De Ooglijn: 030 - 29 45 444 (maandag t/m vrijdag van 9:00 tot 15:30 uur)

Meer informatie en onze contactgegevens vindt u op onze website www.reinierdegraaf.nl

Enquête kwaliteit van leven na een Staaroperatie (Cataract)

De arts kan u vertellen of uw operatie en herstel medisch gezien goed is verlopen. Daarnaast is het belangrijk te weten hoe u het resultaat van de operatie zelf ervaart. Met die informatie kunnen wij de zorg in de toekomst verder verbeteren, waar alle patiënten van profiteren.
Wij vragen u vóór de operatie en 3 maanden na de operatie een korte vragenlijst in te vullen. U vindt de vragen op https://rdgg-registratie.brightfish-vragenlijsten.nl.

Zodra u de operatiedatum weet kunt u de vragenlijst voorafgaand aan de operatie thuis invullen. Drie maanden na uw operatie ontvangt u wederom een vragenlijst per e-mail. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 10 minuten. Het is belangrijk dat u beide vragenlijsten invult, anders kan er niet bepaald worden wat het effect van de operatie is geweest.

Privacy

Uw privacy is heel belangrijk. In de vragenlijst wordt u gevraagd een e-mailadres op te geven. Dit e-mailadres wordt alleen gebruikt om de vragenlijst voor het onderzoek te sturen. Artsen en het behandelteam van uw zorginstelling kunnen alleen statistieken bekijken, uw beantwoording is voor hen anoniem. Het invullen van de vragenlijst is geheel vrijwillig. U kunt hier op elk moment mee stoppen zonder dat daar consequenties aan verbonden.