U ontvangt deze informatie, omdat u jeuk heeft als gevolg van een chronische huidaandoening. Leven met jeuk, elke dag opnieuw, is geen gemakkelijke opgave. In deze informatie leest u wat de gevolgen van jeuk kunnen zijn en hoe u daarmee kunt omgaan.

Wat is jeuk?

Jeuk komt veel voor bij chronische huidaandoeningen, zoals constitutioneel eczeem en psoriasis. Jeuk wordt vaak omschreven als een onplezierig gevoel dat aanzet tot de behoefte om te krabben.

Waar jeukt het?

Mensen met een chronische huidaandoening kunnen jeuk hebben over hun hele lichaam. Ook kan jeuk vooral op bepaalde plekken voorkomen, meestal daar waar de huidaandoening het meest zichtbaar is. Jeuk zonder huiduitslag komt bijvoorbeeld voor bij mensen met een leveraandoening of bij mensen die nierdialyse ondergaan.

De oorzaak van jeuk is niet bekend

Wat precies de oorzaak is van jeuk, weten de artsen niet. Wel is bekend dat er verschillende factoren zijn die jeuk kunnen verergeren. Deze kunnen per persoon verschillen. Bekende factoren zijn: water, zeep, droge lucht, warmte, transpiratie, wol, alcohol en de algehele conditie. Ook de psychische gesteldheid kan van invloed zijn op jeuk. Zo kunnen bijvoorbeeld spanningen of stress jeuk verergeren.

Hoe u jeuk ervaart

Iedereen beleeft jeuk op een andere manier en gaat er anders mee om. Factoren als leeftijd, geslacht en cultuur kunnen van invloed zijn op de manier waarop u jeuk beleeft.

De gevolgen van jeuk verschillen

De gevolgen van jeuk zijn voor iedereen verschillend. Jeuk kan het dagelijkse leven ingrijpend beïnvloeden. Krabben kan even helpen om de jeuk te verminderen. Door veel te krabben kan de huid kapot gaan, de huidaandoening verergeren en de jeuk doen toenemen. Zo ontstaat een ritme van jeuk-krabben-jeuk-krabben dat zich zelf in stand houdt.
Jeuk en krabben kunnen ook aanleiding geven tot spanningen in uw directe omgeving of tot geïrriteerde reacties van uw partner, familieleden en/of kennissen. Door deze spanningen kan de huidaandoening ook verergeren, waardoor de jeuk toeneemt. Opnieuw ontstaat een ritme: jeuk-krabben-spanningen-jeuk-krabben.

Jeuk kan ook slaapproblemen geven. Dit kan leiden tot vermoeidheid en concentratieproblemen. Door schaamtegevoelens over jeuk en krabben, verminderen uw sociale activiteiten wellicht, waardoor eenzaamheid of verveling kan ontstaan.

Tips om met jeuk om te gaan

Hieronder leest u een aantal tips om met jeuk om te gaan. Het gaat om algemene tips, die niet allemaal voor u van toepassing hoeven te zijn.

Tip 1. Zorg voor een goede behandeling van uw huidaandoening

Een goede (uitvoering van de) behandeling van de huidaandoening is het belangrijkste middel tegen de jeuk. Naast de behandeling van uw huidaandoening, zijn er medicijnen en zalven die de jeuk kunnen verminderen.

Tip 2. Let op uw dagelijkse huidverzorging

Dagelijkse huidverzorging is belangrijk voor de behandeling van jeuk.

• Douche niet te lang (tot vijf minuten).
• Gebruik lauw water (maximaal 30 graden Celsius).
• Gebruik (ongeparfumeerde) bad- of doucheolie.
• Droog uw huid deppend af.
• Verzorg de huid met de voorgeschreven onderhoudszalf.

Tip 3. Neem maatregelen die de jeuk tijdelijk verlichten

• Gebruik onderhoudszalf en neem een vettere zalf naarmate de huid droger is.
• Verkoel de huid door koele, wijde kleding te dragen, door te blazen of te kloppen op de huid, door naar buiten te gaan of door een ventilator te gebruiken.
• De onderhoudszalf of crème kan ook in de koelkast gelegd worden. Het opbrengen van de koele zalf kan een jeukstillend effect hebben.
• Gebruik coldpacks als jeuk op een klein gebied voorkomt. Leg de coldpack in de koelkast. Bij jeuk kan de coldpack direct op de huid gelegd worden. (Let op coldpack uit de vriezer mag nooit direct op de huid!)

Tip 4. Waak voor factoren die de jeuk verergeren

• Vermijd warmte door koele kleding te dragen en door de verwarming thuis niet te hoog te zetten.
• Douche direct na hevig transpireren (na het sporten) en verzorg vervolgens uw huid.
• Om jeuk van het zwemmen in chloorwater te beperken, kunt u de huid insmeren met paraffine/vaseline. Na het zwemmen moet u goed douchen en de huid weer invetten.
• Bedek de huid, vooral ook ’s nachts. Een ontblote huid kan de jeuk verergeren. Er zijn speciale krabverband pakken die de jeukprikkel remmen. Deze zijn op recept verkrijgbaar.
• Wees matig met het gebruik van alcohol.
• Zorg voor een goede conditie door voldoende slaap.
• Gebruik wasmiddelen volgens de op de verpakking aangegeven dosering.
• Droge lucht kan jeuk verergeren, bijvoorbeeld door airconditioning. Zorg voor goede ventilatie.
• Chemische oplossingen kunnen de jeuk verergeren, ga er voorzichtig mee om. Bescherm uw huid en draag zo nodig handschoenen of een mondmasker.

Tip 5. Voorkom veelvuldig krabben

• Zorg voor schone, gladde en kortgeknipte nagels.
• Trek katoenen handschoenen aan, ook ’s nachts (deze zijn op recept verkrijgbaar).
• Bedek de huid met kleding of verband; krab dus niet op de blote huid.

Tip 6. Houd een jeukdagboek bij

In een jeukdagboek kunt u per dag de volgende onderwerpen beschrijven:

• tijdstippen van de jeuk
• de intensiteit van de jeuk
• de gevolgen van de jeuk
• mogelijke oorzaken van de optredende jeuk
• maatregelen
• effecten

Door dit elke dag te beschrijven, kunt u zich bewust worden van en inzicht krijgen in de gevolgen van jeuk. Ook kunt u nagaan of de genomen maatregelen effect hebben. Zo kan het dagboek u helpen beter met de jeuk te leren om te gaan. Ook kan krabben uit gewoonte plaatsvinden, zonder echt jeuk te voelen. Deze gewoonte kunt u veranderen in een andere, onschuldiger gewoonte, zoals een ring draaien met uw vinger of de wijsvinger tegen de duim drukken.

Patiëntenvereniging en meer informatie

Veel mensen met chronische huidaandoeningen hebben dagelijks last van jeuk. Contact met andere patiënten kan helpen in de omgang met jeuk en de gevolgen van uw huidaandoening. De patiëntenvereniging voor mensen met eczeem heet de VMCE. Meer informatie vindt u op de website www.VMCE.nl.

Er is een Zalf smeerwijzer app: De Zalf smeerwijzer is bedoeld voor mensen met (chronische) huidaandoeningen, zoals constitutioneel eczeem of Psoriasis. In de app krijgt men stapsgewijs instructies hoe hormoon- en basiszalven het best aangebracht kunnen worden. Zo legt de app uit hoe men de zogenoemde vingertopmethode moet toepassen. Deze methode gaat uit van de vingertop als maateenheid. De Zalf smeerwijzer is te downloaden in de Google Play Store en de Apple App Store.
Voor meer informatie kunt u ook kijken op: www.huidinfo.nl.

Heeft u vragen?

Heeft u vragen over de omgang met jeuk? Dan kunt u deze stellen aan uw arts. Contactgegevens en meer informatie vindt u op onze website www.reinierdegraaf.nl.
U kunt ook bellen met de medewerker van de dagbehandlieng/lichttherapie via 015 - 260 43 90 of 015 - 260 38 52.


Bronvermelding: Deze folder is een bewerking van de folder Omgaan met jeuk, ontwikkeld door de afdeling dermatologie van het Universitair Medisch Centrum Utrecht.