U ontvangt deze informatie, omdat u bij ons een nierfunctievervangende therapie krijgt of gaat krijgen. Zowel hemodialyse als peritoneaal dialyse vindt in ons ziekenhuis plaats. Wij informeren u hiermee over onze afdeling en over uw behandeling. Uiteraard kunt u altijd om een mondelinge toelichting vragen aan onze medewerkers van de dialyseafdeling.

Organisatie dialyseafdeling

Het dialyseteam bestaat uit:

• Nefrologen
• Verpleegkundig specialisten
• Dialyseverpleegkundigen
• Dialysesecretaresse
• Afdelingsassistenten
• Diëtisten
• Medisch maatschappelijk werkers
• Dialysetechnicus
• Cursisten die de opleiding tot dialyseverpleegkundige volgen

Behandelvormen

In ons dialysecentrum zijn verschillende vormen van behandeling mogelijk.

Hemodialysebehandeling

Bij een hemodialysebehandeling wordt uw bloed enige malen per week, met behulp van een dialysemachine, door een kunstnier geleid. Deze kunstnier verwijdert afvalstoffen en overtollig vocht. In ons centrum voeren wij de dialysebehandelingen in de ochtend en in de middag uit.

Om hemodialyse mogelijk te maken, is een goede bloedtoevoer nodig. Dit verzorgen wij door een zogeheten 'shunt' of 'fistel' aan te leggen. Als u (nog) geen shunt heeft, dialyseren wij u met een dialysekatheter. Hierover kunt u meer lezen in onze patiënteninformatie ‘Toegang tot de bloedbaan’. In de eerste week van de behandeling krijgt u bericht van ons met daarin uw dialysedagen en -tijden. Om organisatorische redenen zijn wij soms genoodzaakt uw schema te wijzigen.

Peritoneaal dialyse (PD)

Peritoneale dialyse (buikspoeling) is het reinigen van het bloed met behulp van uw eigen buikvlies. Uw chirurg legt hiervoor een katheter (een kunststof slangetje) door de buikwand heen in de buikholte. Via deze katheter brengen wij een vloeistof in uw buikholte. De vloeistof laat u er na een aantal uur weer uitlopen. Zo worden afvalstoffen en overtollig vocht verwijderd. U voert de peritoneale dialyse zelf thuis uit na training in het ziekenhuis door een PD-verpleegkundige. Deze behandeling kunt u overdag (CAPD) of ’s nachts (APD) uitvoeren. Poliklinische controle vindt plaats in Reinier de Graaf.

Transplantatie

Sommige patiënten komen in aanmerking voor een niertransplantatie. Hiervoor doen wij een aantal onderzoeken bij u. Deze vinden zowel hier als in het LUMC in Leiden plaats. In de meeste gevallen zal de transplantatie plaats vinden in het LUMC.

Voor meer informatie verwijzen we u naar onze patiënteninformatie ‘Niertransplantatie’. Voor meer informatie over de verschillende behandelvormen verwijzen wij u ook naar het Zorgboek ‘nierfunctievervangende therapie’.

Medicatie

Medicijnen zijn een belangrijk onderdeel van uw behandeling, omdat de dialysebehandeling alleen onvoldoende is om alle afvalstoffen volledig af te voeren. Voor meer informatie hierover verwijzen wij u naar onze patiënteninformatie ‘Dialyse en medicijnen’.

Verantwoordelijke verpleegkundige

Als dialysepatiënt krijgt u een verantwoordelijk dialyseverpleegkundige (EVV’er) toegewezen. Deze dialyseverpleegkundige is als eerste verantwoordelijk voor de complete zorg die u van ons ontvangt. Hij/zij is uw eerste aanspreekpunt met wie u vragen, klachten en/of problemen over onder andere uw dialysebehandeling, onderzoeken en de organisatie van onze afdeling kunt bespreken. Ook met persoonlijke kwesties kunt u bij hem/haar terecht. Uw EVV’er houdt overzicht over uw gehele zorgproces en vertegenwoordigt u tijdens het zogeheten multidisciplinaire overleg (MDO). Uiteraard kunt u met vragen bij al onze medewerkers terecht.

Multidisciplinair overleg

Het multidisciplinair overleg (MDO) is een tussen uw nefroloog, uw diëtist, een maatschappelijk werker en de dialyseverpleegkundige. Het overleg is erop gericht u een optimale zorg aan te bieden door te overleggen met alle bij uw behandeling betrokken medewerkers.

Dagelijkse gang van zaken binnen de hemodialyseafdeling

Uw persoonlijke dialysebehandeling

Een dialysebehandeling vindt over het algemeen twee- à driemaal in de week plaats. De duur varieert van 3 tot 5 uur per dialyse. Uw nefroloog bepaalt uw uiteindelijke dialyseduur en -frequentie op basis van:

• De restfunctie van uw eigen nieren;
• De effectiviteit van uw huidige dialysebehandeling.

Het is dus mogelijk dat de nefroloog, indien er in uw lichamelijke gesteldheid iets verandert, uw dialyseduur of -frequentie verlengt of verkort.

Actieve dialyse

Ons streven is om u als onze patiënt zo actief mogelijk bij het dialyseproces te betrekken. Als dit mogelijk is, bouwt u zelf de dialysemachine op en legt u zelf de benodigde spullen voor dialysebehandeling klaar. Het zelf aanprikken van de shunt behoort ook tot de mogelijkheden, evenals het controleren en bewaken van het dialyseproces. Dit alles gebeurt natuurlijk in samenspraak met u, uw nefroloog en onze dialyseverpleegkundige.

Daarnaast hebben we een patiënteninformatie-boekje. Hierin staat informatie over de afdeling, afspraken, medicatiegebruik, uitleg over bloeduitslagen, het klaarzetten van de spullen voor het aan- en afsluiten, fietsen, tijdens visite ook zelf vragen stellen, meebeslissen, samen in overleg beslissingen nemen. Inzicht krijgen in belangrijke onderwerpen als het ziekteproces, levensstijl en medicatie.
En uiteindelijk is het een naslagwerk voor u en uw naasten.

Voor de dialyse

Onze afdeling bestaat uit vier units, die elk ruimte hebben voor vier dialyseplekken. Ook beschikken wij over twee eenpersoonskamer die wij, indien nodig, als isolatiekamer kunnen gebruiken.

Bij binnenkomst op de afdeling kunt u op het bord, boven de weegschaal, zien waar uw dialyse gepland is. Voor de start van elke dialysebehandeling weegt u zich. Dit is belangrijk, omdat bij een dialysepatiënt de eigen urineproductie vaak onvoldoende is en dus de gewichtstoename tussen twee dialyses door het gevolg is van het achterblijven van vocht in uw lichaam.

Persoonlijke pas

Op onze afdeling maken we gebruik van een speciale pas waarop uw persoonlijke dialysegegevens zijn opgeslagen. Deze pas gebruiken wij tijdens uw behandeling voor het vastleggen van behandelingsgegevens. De dialyseverpleegkundige kan tijdens uw behandeling door persoonlijk contact of via de computer uw dialyseproces bewaken.

Nadat u hebt plaatsgenomen in de dialysestoel, controleren wij uw bloeddruk en pols. Tijdens de gehele behandeling blijft de bloeddrukmeterband om en controleren wij regelmatig uw bloeddruk.
Onze dialyseverpleegkundige sluit u vervolgens aan de dialysemachine aan. Zij stemt de dialysebehandeling op u persoonlijk af aan de hand van uw verpleegkundig dossier, haar huidige observatie en eventuele andere bijzonderheden. Zo nodig vindt voor dialyse nog overleg met uw nefroloog plaats. De dialyse vindt plaats in een comfortabele bedstoel.

Tijdens de dialyse

De nefroloog loopt eenmaal per week visite op onze afdeling, meestal de eerste dialyse van de week. Tijdens de visite heeft u er gelegenheid om vragen te stellen. Uw arts stelt u op de hoogte van zijn bevindingen en eventuele veranderingen. Recepten kunt u alleen op de visitedag aanvragen.
Eén keer per jaar hebt u een jaarcontrole, dit bestaat uit 2 onderdelen namelijk een lichamelijk onderzoek en een gesprek.
Beide worden uitgevoerd door uw nefroloog en zal in een aparte ruimte plaatsvinden.
Tijdens het gesprek kan de nefroloog dieper ingaan op eventuele vragen die er zijn. Ook kunnen wensen besproken worden wat betreft uw behandeling.

De diëtist(e) komt in principe twee tot vier keer per jaar bij u op bezoek. In de opstart van de dialysebehandeling zal hij/zij u wat vaker bezoeken. Ook als er aanleiding toe is of als u vragen heeft ten aanzien van uw dieet kan onze diëtist(e) tijdens uw behandeling bij u langs komen.

De medisch-maatschappelijk werker komt kort na de start van de dialysebehandeling bij u langs. Verder kunt u altijd een afspraak maken met onze medisch-maatschappelijk werker. Dit is geheel afhankelijk van uw persoonlijke situatie.

Bloedafnames

Om uw behandeling optimaal te houden, nemen wij op geregelde tijden bloed bij u af. Deze bloedafname gebeurt tijdens uw behandeling, zodat wij u hiervoor niet extra hoeven te prikken. Ook meten wij één keer per drie maanden uw urineproductie door 24-uurs urine te sparen. Aan de hand hiervan kunnen wij ook de dialyse-efficiëntie berekenen.

Voeding

Op onze dialyseafdeling zijn we over het algemeen zuinig met het serveren van drinken, omdat veel dialysepatiënten een vochtbeperking hebben. Na het aansluiten aan de dialysemachine krijgt u van onze zorgassistent(e) een kopje thee of koffie aangeboden. Om 11.00 uur (als u in de ochtend dialyseert) en om 17.00 uur (als u in de middag of avond dialyseert) gaat de zorgassistent(e) rond met een broodserveerwagen. U kunt op dat moment kiezen wat u wilt eten. Dat kan niet als de nefroloog u heeft verteld dat u om medische redenen niet mag eten tijdens uw dialysebehandeling. U kunt natuurlijk ook na afloop van de dialyse eten. Als uw bloeddruk laag is, is het beter dat u na de dialyse eet. U neemt uw eigen fosfaatbinders en eventuele andere medicijnen zelf mee.

Afleiding en ontspanning

De bedstoelen zijn comfortabel, maar een aantal uur stilzitten of liggen duurt lang. Daarom zijn er de volgende faciliteiten:

• Televisie- en/of dvd-kijken;
• Verschillende kranten en tijdschriften;
• Draadloos internet en laptop of tablet;
• Een dialysefiets;
• Op sommige dagen zijn er vrijwilligers aanwezig voor een praatje of een spelletje.

Mobiel telefoneren

Telefoneren is op onze afdeling toegestaan. Wij verzoeken u tijdens de aan- en afsluitprocedure niet te telefoneren. In incidentele gevallen kan de dialyseverpleegkundige u verzoeken uw mobiele telefoon niet te gebruiken.
Om de privacy van patiënten, medewerkers en derden te beschermen, zijn filmen, fotograferen en het maken van geluidsopnamen zonder toestemming niet toegestaan! Dit geldt voor het gehele ziekenhuis.

Werken aan uw conditie

U kunt gebruikmaken van de dialysefiets. Zo kunt u fietsen tijdens de dialyse, zittend op uw dialysestoel. Het fietsen heeft een goed effect op de bloeddoorstroming en uw bloeddruk. Daarnaast neemt de spierkracht in uw benen toe en kunnen de klachten van rusteloze/onrustige benen, kramp en/of jeuk afnemen.

Bezoek tijdens dialysebehandeling

Of u bezoek kunt ontvangen, gaat altijd in overleg met de dialyseverpleegkundige. U mag in principe twee bezoekers ontvangen gedurende dertig minuten. Tijdens een aantal eerste dialysebehandelingen is bezoek van familie of naasten prettig. Ook voor de familie is het goed om te zien wat een dialysebehandeling inhoudt. Tijdens het aan- en afsluiten verzoeken wij uw bezoek in de wachtruimte plaats te nemen.

Na de dialyse

Zodra de dialysebehandeling is beëindigd, sluit de dialyseverpleegkundige u af. Als laatste controleren wij uw bloeddruk en pols en weegt u zich op de weegschaal. Nadat u het gewicht hebt doorgegeven aan de dialyseverpleegkundige mag u naar huis.

Vervoer naar en van de dialyseafdeling

Elke hemodialysepatiënt heeft recht op taxivervoer. U krijgt de taxikosten vergoed van uw ziektekostenverzekeraar. U betaalt hiervoor jaarlijks wel een eigen bijdrage. U hebt een zogeheten taximachtiging nodig. Deze maakt onze dialysesecretaresse voor u in orde. Zij kan u ook vertellen welk taxibedrijf u kunt gebruiken. Dit is afhankelijk van uw ziektekostenverzekeraar. De vergoeding voor taxivervoer is alleen geldig voor vervoer van en naar ons ziekenhuis als u voor de dialysebehandeling komt. Voor reizen van en naar ons ziekenhuis voor andere onderzoeken, kunt u geen gebruikmaken van de taxivergoeding.

Hoewel wij taxivervoer adviseren, kunt u, in overleg met uw nefroloog, ook gebruikmaken van eigen vervoer. Eventueel kunt u dan gebruikmaken van een kilometervergoeding. Dit is afhankelijk van uw ziektekostenverzekeraar. Bij onze dialysesecretaresse kunt u een uitrijkaart krijgen om het parkeerterrein te verlaten. De dialysesecretaresse helpt u graag verder bij vragen over taxivervoer.
Voor de dialyse-ingang zijn parkeerplaatsen beschikbaar voor mensen die met eigen vervoer komen.

Vakantie

Ook als dialysepatiënt, zowel bij hemodialyse als peritoneaal dialyse, bestaat de mogelijkheid om op vakantie te gaan. Voor vakantie geldt dat u allereerst toestemming moet hebben van uw nefroloog voordat u uw vakantie boekt. U moet zelf zorg dragen voor de reservering van dialyse in een ander centrum. Meer informatie hierover kunt u lezen in onze patiënteninformatie ‘Dialysepatiënten op vakantie’. Ook onze dialyseverpleegkundige kan u meer informatie geven. De Nierstichting biedt reizen aan voor dialysepatiënten in binnen- en buitenland.

Rechten en plichten van patiënt en hulpverlener

Om uw behandeling zo goed mogelijk te laten verlopen, mag u een aantal zaken van ons behandelteam verwachten. U mag verwachten:

• Dat zij u naar beste weten en op een correcte, respectvolle manier behandelen;
• Dat uw privacy gewaarborgd is;
• Dat u gekend wordt in de uitkomsten van het overleg over uw behandeling.

Omgekeerd verwacht ons team ook van u een aantal zaken.
Wij verwachten van u:

• Dat u ons de informatie geeft die nodig is om tot een goede beoordeling van uw medische, sociale en psychische omstandigheden te komen;
• Dat u ons op een correcte en respectvolle manier benadert.

Meer informatie over uw en onze rechten en plichten vindt u in onze patiënteninformatie ‘Uw komst naar Reinier’.

Huisregels van de dialyseafdeling

Enkele huisregels van de dialyseafdeling:

• Tijdens het aan- en afsluiten, en heel soms ook tijdens de behandeling, verzoeken wij u geen gebruik te maken van een mobiele telefoon en/of televisie.
• Het is gebruikelijk dat wij u twee keer iets te drinken aanbieden, hierbij in acht nemend wat uw vochtbeleid is.
• Onze dialyseverpleegkundige bepaalt in overleg met u of en wanneer u wat mag drinken en/of een broodmaaltijd kunt nuttigen.
• Uw nefroloog bepaalt uw dialysebeleid; de dialyseverpleegkundige voert het beleid uit.
• Recepten kunt u aanvragen op de dag dat de nefroloog visite loopt. Dat is vaak de eerste dialyse van de week.
• Om organisatorische redenen kan het soms nodig zijn wijzigingen in uw dialyseschema aan te brengen.

Uw eigendommen

Waardevolle spullen kunt u beter niet meenemen naar ons ziekenhuis. Reinier de Graaf draagt geen verantwoording voor verlies, diefstal of beschadiging van uw eigendommen.

Patiëntenverenigingen

Zijn er problemen die u niet met uw arts kunt bespreken? Dan kunt u zich wenden tot de Nierstichting Nederland, Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN) en/of de Luistertelefoon voor nierpatiënten en hun omgeving. Ook is er een patiëntenvereniging van mensen die in ziekenhuizen in onze regio dialyseren. Genoemde organisaties behartigen de belangen van u als dialysepatiënt. Voor een gering bedrag per jaar kunnen u en uw partner zich bij deze verenigingen aansluiten.

Postbus 2020
1400 DA Bussum
035 - 697 80 00
Gratis informatielijn: 0800 - 388 00 00
www.nierstichting.nl

Postbus 284
1400 AG Bussum
035 - 691 21 28
E-mail: info@NVN.nl
www.nvn.nl

Gratis informatienummer: 0800 - 022 66 67
Op werkdagen van 10.00 - 16.00 uur.
Op maandagavond van 19.00 - 22.00 uur.

0174 - 29 50 04
Aanmelden lidmaatschap: 071 - 531 10 14
www.vvnd.nl

Heeft u nog vragen?

Wij hopen dat u na het lezen van deze informatie meer inzicht heeft in de dialyseafdeling van Reinier de Graaf. Heeft u vragen of wilt u meer informatie over een bepaald onderwerp? Aarzel dan niet om aan uw nefroloog of uw dialyseverpleegkundige uitleg te vragen. Zij zullen u graag te woord staan.