Bij ongeveer 1 op de 3 vrouwen met (voorstadium) borstkanker kan het nodig zijn om de gehele borst te verwijderen. Dit wordt een borstamputatie genoemd. Een borstamputatie kan bijvoorbeeld nodig zijn als de afwijking groot is in verhouding tot de borst, er meerdere afwijkingen verspreid zijn door de borst, er een erfelijke aanleg voor borstkanker is, of als eerder bestraling is gegeven op deze borst.
Na de borstamputatie is het eventueel mogelijk om direct, of later een borstreconstructie te laten uitvoeren. De chirurg en plastisch chirurg zullen samen met u bespreken of dit in uw geval mogelijk is. Samen met uw chirurg, verpleegkundig specialist en eventueel plastisch chirurg kunt u de verschillende opties bespreken en de voor- en nadelen afwegen. Er is ook een digitale keuzehulp beschikbaar die u kan ondersteunen bij het maken van een weloverwogen keuze.

U kunt ook kiezen om geen reconstructie te laten uitvoeren.

1. De operatie

Borstamputatie zonder reconstructie

Bij een borstamputatie wordt de gehele borst verwijderd. De tepel, tepelhof en de overtollige huid worden dus ook weggehaald. De operatie wordt uitgevoerd onder algehele narcose en duurt één à twee uur. U blijft in principe één nacht in het ziekenhuis slapen.
De huid wordt met oplosbare hechtingen gesloten zodat de hechtingen niet verwijderd hoeven te worden. Hierover komt meestal huidlijm en soms hechtpleisters. Het operatiegebied wordt afgedekt met een verband of soms een foamverband. Het foamverband is om het operatiegebied extra te ondersteunen.


Drain na de operatie
Tijdens de operatie wordt een drain achtergelaten. Dit is een slangetje waarmee het overtollige vocht uit het operatiegebied wordt afgevoerd naar een flesje. De drain wordt meestal na 24 uur verwijderd.

Borstamputatie met reconstructie

Als u kiest voor een reconstructie, kan dit soms tijdens dezelfde operatie als de borstamputatie worden gedaan (dit noemen wij een directe of primaire reconstructie). De reconstructie kan ook later plaatsvinden (dit noemen wij een secundaire reconstructie). De chirurg en plastisch chirurg bespreken met u welke keuze het beste voor u is. Bij een directe reconstructie wordt de huid zoveel mogelijk gespaard en soms kan zelfs de tepel en tepelhof bewaard blijven. Dit wordt van tevoren met u besproken.
Voor meer informatie kunt u de folder “Borstreconstructie” lezen.

Weefselonderzoek

Het weefsel dat is verwijderd, wordt door de patholoog (weefselonderzoeker) eerst bewerkt en dan nauwkeurig onderzocht. Dit onderzoek duurt ongeveer 10 werkdagen. De uitslag van het weefselonderzoek krijgt u tijdens een afspraak op de polikliniek van de chirurg. Pas na dit onderzoek zijn alle kenmerken van de afwijking bekend en is duidelijk of de afwijking helemaal verwijderd is.

2. Na de operatie

Pleisters

• De dag na de operatie wordt het (foam)verband verwijderd. De verpleegkundige bekijkt samen met u het operatiegebied en ondersteunt u zo nodig daarbij.
• Als er huidlijm is gebruikt, kan het operatiegebied wat paars van kleur worden. De huidlijm zal er binnen enkele weken vanzelf afgaan.
• De eventuele hechtpleisters kunt u laten zitten tot u op de polikliniek komt.
• U mag de eerste weken niet in bad, naar de sauna of naar een zwembad, maar u mag wel gewoon douchen. De hechtpleisters mogen nat worden, dep ze daarna voorzichtig droog.
• Als er een hechtknoopje aan het uiteinde van de wond zit, wordt dit verwijderd tijdens de afspraak voor de uitslag van het weefselonderzoek.

Medicatie

De meeste mensen hebben weinig medicatie nodig, maar bij pijn of ongemak kunt u paracetamol gebruiken. U mag tot vier keer per dag twee tabletten van 500 mg innemen. Dit kunt u zo mogelijk na een paar dagen weer afbouwen. Soms krijgt u van de anesthesist extra pijnstillers. Gebruik deze medicatie alleen als het nodig is.

Ontstaan van seroom (ophoping van wond- en lymfevocht)

Na een borstamputatie kan een ophoping van seroom (wond -en lymfevocht) ontstaan in het wondgebied en/of in de oksel. U ziet dit als een zwelling op de plek waar de borst verwijderd is en deze zwelling kan in de dagen na de operatie toenemen. Indien de zwelling groot is en uw huid op spanning staat, kunt u contact opnemen met de polikliniek.
De verpleegkundig specialist kan dit vocht met een naald wegzuigen. Dit is meestal niet pijnlijk omdat het operatiegebied nog gevoelloos is. Dit leegzuigen kan daarna nog enkele keren nodig zijn. Het lichaam neemt het vocht uiteindelijk zelf weer op. Na het wegzuigen van het vocht kunt u gewoon weer naar huis.

Adviezen na een borstoperatie

• Geef uzelf en het geopereerde gebied voldoende rust, zodat zowel u als de wond goed kunnen herstellen van de operatie.
• Bouw uw dagelijkse activiteiten langzaam op, afhankelijk van wat u aankunt. Belast het geopereerde gebied niet te veel en luister goed naar uw lichaam.
• Na de operatie mag u vanwege de narcose de eerste 24 uur niet autorijden. Daarna kunt u dit op geleide van uw herstel weer hervatten, maar we adviseren hiermee te wachten tot uw controle op het Borstkankercentrum.
• Voor een vlot herstel adviseren wij om de oefeningen uit de folder 'Oefeningen na borst- en/of okseloperaties' te doen. De fysiotherapeut in het ziekenhuis neemt deze folder na de operatie met u door.
• Elk litteken geneest anders. Om het litteken te helpen herstellen, mag u het litteken eventueel twee keer per dag masseren met een olie of crème. Doe dit pas na de controle bij uw chirurg op de polikliniek (ongeveer twee weken na de operatie).

Contact

Als er thuis klachten optreden, kunt u bellen met het Borstkankercentrum van maandag tot en met vrijdag tussen 8.30 en 16.30 uur op 015 - 260 39 35.
Bij spoed 's avonds, 's nachts en in het weekend belt u naar de Spoedeisende Hulp van het Reinier de Graaf Gasthuis 015 - 260 38 45.

Bijlage: Borstprothese

Tijdelijke borstprothese

Bij een borstamputatie zonder reconstructie zal tijdens uw opname een tijdelijke borstprothese worden aangemeten. Wij adviseren om een goed aansluitende BH mee te nemen bij opname voor deze operatie. U kunt ook van tevoren een prothese BH aanschaffen.

Na de operatie duurt het ongeveer zes weken voordat de wond is genezen. In deze periode kunt u de tijdelijke prothese dragen in uw BH. Daarna kunt u overgaan op een definitieve borstprothese. Deze kunt u aan laten meten bij een speciaalzaak.

Definitieve borstprothese

Er zijn veel mogelijkheden voor een uitwendige prothese, en ook voor bijpassende lingerie en badkleding. Voordat u een prothese aanschaft, kunnen medewerkers van de Borstkanker Vereniging Nederland (BVN) u tips en informatie geven via de Poli Prothese Voorlichting in het Reinier de Graaf Gasthuis. Uw verpleegkundig specialist kan u hiervoor doorverwijzen.
Voor zwemmen zijn er speciale protheses die lichter zijn dan de gewone protheses. U kunt ook de tijdelijke prothese gebruiken voor zwemmen. Indien nodig kunt u bij uw ziektekostenverzekeraar informeren of uw zwemprothese gedeeltelijk of helemaal wordt vergoed.

Vergoeding door de verzekering
De kosten van een definitieve prothese worden meestal volledig vergoed (een keer per 2-3 jaar). Een op maat gemaakte prothese wordt één keer per vier jaar vergoed. Uw verpleegkundig specialist kan hiervoor een machtiging geven.

Verkoopadressen

Uw verpleegkundig specialist geeft u een lijst met adressen mee, waar u een prothese en/of lingerie kunt kopen.