U ontvangt deze informatie, omdat u spataderen heeft. Hierin kunt u lezen wat spataderen precies zijn en wat de verschijnselen hiervan zijn. Ook staat het onderzoek en de verschillende behandelingen beschreven. Met deze informatie krijgt u een algemeen beeld van het verloop van de behandelingen van spataderen. Het kan zijn dat uw behandeling anders verloopt dan hier beschreven. De behandelingen vinden plaats in het vaatcentrum van Reinier de Graaf in Behandel Centrum Voorburg. De spataderoperatie is in het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft.

Wat zijn spataderen?

Slagaderen (arteriën) brengen het bloed van het hart naar de benen. Via de aderen (venen) vloeit het bloed weer terug naar het hart. In de aderen zitten klepjes. Deze klepjes zorgen ervoor dat het bloed gemakkelijk kan terugstromen van de tenen naar het hart. Als u loopt of uw beenspieren beweegt, worden uw aderen leeg geknepen en door de klepjes kan het bloed maar één kant op stromen: naar boven. Als deze kleppen niet goed meer werken, vloeit het bloed minder makkelijk terug naar het hart. Hierdoor raken de aderen gestuwd en worden zij wijder en kronkelig. Zo ontstaan spataderen (varices). Spataderen kunnen op verschillende plaatsen in het been ontstaan: in de grote stamaderen, de zijtakken en de kleine adertjes.

Hoe spataderen ontstaan

Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van spataderen:

• Aanleg: het hebben van spataderen komt in families voor
• Staand werk: spataderen ontstaan vaker bij mensen met een staand beroep en zeker als u daarbij veel moet tillen
• Hormonale factoren: vrouwen hebben vaker last van spataderen. Dit schrijft men toe aan de invloed van vrouwelijke hormonen; het treedt ook op door gebruik van de pil en na zwangerschappen
• Trombosebeen: bij een trombosebeen is er meestal sprake van een stolsel in de diepe aderen. Daardoor raken de aderen aan de buitenkant van het been overbelast waardoor spataderen kunnen ontstaan
• Overgewicht kan ook een oorzaak zijn voor het ontstaan van spataderen

De klachten van spataderen

In het begin zijn er meestal geen klachten. Als de spataderen wat langer bestaan, ontstaan klachten zoals:

• een moe, loom en zwaar gevoel in uw benen
• nachtelijke krampen
• rusteloze benen
• vocht bij de enkels (vooral ’s avonds)

Wij raden u aan naar uw huisarts te gaan als u een of meerdere van bovenstaande klachten heeft. Uw huisarts kan u verwijzen naar het vaatcentrum van Reinier de Graaf.

De diagnose stellen

Via een kleurenduplex brengen wij uw bloedvaten in beeld. Een kleurenduplex is een echoonderzoek van uw bloedvaten waarbij wij gebruik maken van geluidsgolven. De vaatlaborant voert dit onderzoek uit. Op uw huid brengt de laborant gel aan om het geluid te geleiden. Vervolgens plaatst hij de echokop op uw ingesmeerde huid. De echokop zendt geluidsgolven uit via de huid naar het te onderzoeken gebied. De bloedvaten kaatsen dit geluid terug (echo). Vervolgens wordt dit geluid opgevangen.
Het ontvangen signaal is zichtbaar op een beeldscherm. Met dit onderzoek kunnen wij de vorm van het bloedvat en de stroomsnelheid van het bloed beoordelen. Dit onderzoek duurt vijftien tot dertig minuten en is pijnloos. Na dit onderzoek bespreekt de vaatchirurg met u voor welke soort spataderbehandeling u in aanmerking komt.

Verschillende soorten behandelingen

Spataderen kunnen wij op verschillende manieren behandelen. Vaak gaat het om een combinatie van behandelingen. De keuze van de behandelmethode is afhankelijk van het type spatader, de ernst en de uitgebreidheid van het probleem. Een kleurenduplex-onderzoek kan hierover duidelijkheid geven. Als u dit onderzoek heeft gehad, bespreekt de vaatchirurg met u voor welke behandeling u in aanmerking komt.

Verbeterde technieken geven tegenwoordig ook een beter (cosmetisch) resultaat, maar zijn geen garantie dat u niet opnieuw spataderen kunt krijgen. Ook moet u ermee rekening houden dat u het effect van de behandeling niet direct ziet. Soms duurt dat meerdere maanden.

De voorbereiding op de behandeling

Voor alle spataderbehandelingen geldt als voorbereiding het volgende:

• Smeer uw been voorafgaand aan de behandeling niet in met crèmes
• Uw been moet schoon zijn
• Het scheren van het te behandelen lichaamsdeel is niet nodig
• Wanneer u bloedverdunners gebruikt, meldt u dit dan van tevoren aan uw arts. Wij kunnen dan beoordelen of het tijdelijk stoppen van deze medicijnen nodig is

Afhankelijk van de soort spataderbehandeling kan er voor u nog een specifieke voorbereiding gelden. Als dit het geval is, is dat bij de betreffende behandeling apart beschreven.

Een overzicht van de behandelingen

Hierna leest u een opsomming van de verschillende behandelingen van spataderen.

Spataderen laseren

De zogeheten endoveneuze lasertherapie is een methode om spataderen te behandelen zonder operatie. Endoveneus betekent dat wij de ader van binnenuit dichtbranden met een laser.

De behandeling

U gaat liggen op de onderzoekstafel. Zo nodig krijgt u een bloeddrukband om uw bovenbeen. Wij dekken uw been af met steriele doeken. U krijgt een plaatselijke verdovingsprik. Daarna prikken wij aan de binnenkant van uw been, ter hoogte van de kuit of knieholte, een naaldje. Door dit naaldje brengen wij een katheter en laserdraad in. U merkt hier vrijwel niets van. Na het inbrengen van de laserdraad krijgt u een aantal prikjes in uw huid langs de ader. De prikjes zorgen voor verdoving, koeling van de laserdraad en een goede druk rondom de ader. Dit doen wij om de plaatselijke verdoving in te brengen en om het omliggende weefsel te beschermen tegen de hitte van de katheter. Iedereen die betrokken is bij uw behandeling, krijgt een laserbril op. Door de laserdraad zachtjes terug te trekken kunnen wij de ader dichtbranden.

Na de behandeling op de polikliniek

Als de laserbehandeling klaar is, blijft u nog korte tijd op de polikliniek. Daarna kunt u onder begeleiding naar huis. Het is niet toegestaan zelf met de auto naar huis te rijden. Houd er rekening mee dat de totale behandeling ongeveer een uur duurt.

Weer thuis

Het is mogelijk dat u een bloeduitstorting krijgt bij het behandelende gebied. Dit trekt vanzelf weg. Er kunnen lichte pijnklachten ontstaan; hiervoor mag u vier keer twee tabletten paracetamol van 500 milligram per dag nemen.

De kans op complicaties is bij deze behandeling klein. Er is een theoretische kans op beschadiging door het laserlicht, zoals brandwonden, pigmentatie en trombose van de dieper gelegen ader. De kans op trombose kunt u verkleinen door regelmatig te bewegen en voldoende water te drinken.

Leefregels

Na de behandeling kunt u gewoon lopen en uw dagelijkse bezigheden doen. Sporten, langdurig zitten of lang staan raden wij af de eerste twee weken na uw behandeling. Het is belangrijk dat u wandelt om de kans op trombose te verminderen. Afhankelijk van het werk dat u doet, kunt u na een tot twee dagen weer beginnen. U mag de eerste twee weken na de behandeling niet reizen met het vliegtuig. Gaat u wel vliegen na twee weken dan raden wij u aan een steunkous te dragen in verband met eventuele trombose. Tromboflebitis (aderontsteking). Bij een aderontsteking is de wond van het bloedvat plaatselijk ontstoken. Dit ontstaat door de vorming van een stolsel in een oppervlakkige ader. Er is op de huid een rode plek of streep te zien, die warm en hard aanvoelt. Er omheen is het dik, rood en pijnlijk. De plek of streep is pijnlijk bij aanraking of tijdens het lopen. Aderontsteking is geen trombosebeen.

Nazorg

Indien nodig kunt u zelf, 6 weken na de behandeling , een afspraak maken op de poli voor controle

Voordelen van een laserbehandeling

De voordelen van een laserbehandeling zijn:

• De behandeling vindt plaats onder plaatselijke verdoving; u krijgt dus geen narcose of ruggenprik.
• De behandeling gebeurt poliklinisch; wij hoeven u dus niet op te nemen.
• U krijgt nagenoeg geen littekens.

Spataderen opereren

Bij een operatieve behandeling binden wij de spataderen dicht (crossectomie) of halen ze weg (strippen). Zo stroomt het bloed langs een andere weg. Omdat de spatader toch niet meer goed functioneert, kunt u deze missen. Deze ingreep is steeds minder vaak nodig vanwege de nieuwe endoveneuze technieken. Maar het gebeurt nog steeds. Sommige aderen zijn namelijk niet geschikt voor laserbehandeling. Bijvoorbeeld als ze te kronkelig zijn of te dicht onder uw huid lopen.

De behandeling

Bij strippen verwijderen wij de ader via twee betrekkelijk kleine sneetjes. Door een snee van ongeveer 3 centimeter in de lies en/of knieholte kunnen wij deze opzoeken en afbinden. Vervolgens verwijderen wij de ader met behulp van een plastic draad onder uw huid (strippen) of aan een metalen draad gevroren en vanuit de lies verwijderd (de Cryode-methode). Direct hierna zwachtelen wij het been in om grote bloeduitstortingen te voorkomen. Wij hechten de wond bij de lies of knieholte met oplosbare hechtingen. De wondjes aan uw been hechten wij meestal niet. Daarvoor krijgt u een hechtpleister.

De opname

Uw arts bespreekt met u de mogelijkheden en risico’s tijdens en na uw behandeling. De opname vindt plaats op de afdeling dagverpleging kort verblijf in het Reinier de Graaf in Delft. Als wij u in dagbehandeling opereren, kunt u meestal dezelfde dag naar huis. Wanneer u toch een nachtje moet blijven, bespreken wij dit van tevoren met u op de polikliniek.

Wij voeren de operatie uit onder algehele narcose of na een ruggenprik. Dit bepaalt u in overleg met de anesthesioloog tijdens uw afspraak op het preoperatief spreekuur. Deze afspraak vindt plaats voorafgaand aan de operatie. Tijdens deze afspraak bespreken wij ook hoelang u nuchter moet zijn voorafgaand aan uw operatie.

Na uw operatie

De dag na uw operatie kunt u het drukverband zelf verwijderen. U mag daarna douchen. Laat u dan de pleisters zo veel mogelijk zitten.

Rekent u erop dat in de eerste week de pijnklachten fors kunnen zijn, waardoor pijnstilling nodig is. U mag vier keer twee tabletten paracetamol van 500 milligram per dag nemen. In de periode dat uw lichaam het bloed opruimt, kan uw been pijnlijk zijn en kunnen er harde bulten ontstaan. Dit is normaal. De hechtingen aan uw lies en/of knieholte lossen vanzelf op. De wondjes aan uw been zijn afgeplakt met hechtstrips. Het is mogelijk dat u uit deze wondjes nog wat bloed verliest. Dit is niet verontrustend. De pleisters moeten vier tot zeven dagen blijven zitten. Als ze na een week nog op uw huid vastzitten, kunt u ze voorzichtig verwijderen.

Een operatie geeft risico’s op complicaties, zoals trombose, nabloeding en wondinfectie. Bij wonden aan uw lies is de kans op een infectie groter, vooral als u al eerder aan de lies bent geopereerd. Bloeduitstortingen komen altijd in meer of mindere mate voor. Deze trekken meestal na enkele weken vanzelf weg.

Leefregels

Het is belangrijk dat u wandelt om de kans op trombose te verminderen. Langdurig zitten of lang staan raden wij af. Het is niet nodig om uw been hoog te leggen wanneer u zit; dit mag uiteraard wel. Werkhervatting mag zodra u daartoe in staat bent. Medisch gezien is er geen reden om het werk te verzuimen. Alle activiteiten zijn toegestaan, hoewel wij de eerste drie dagen zwemmen afraden.

Nazorg

Na zes tot acht weken komt u terug voor een controlebezoek in het vaatcentrum in Delft.

Zijtakspataderen

Het kan soms nodig zijn ook de zijtakspataderen te verwijderen. Dit kan ook onder plaatselijke verdoving, afhankelijk van de uitgebreidheid van de zijtakspataderen. Met deze behandeling, ook wel convolutectomie of Muller procedure genoemd, wordt via mini incisies de zijtakjes met een klein haakje naar buiten getrokken.

Perforantectomie

De oppervlakkige en de diepe aderen worden verbonden door vrij korte verbindingsaderen. Dit noemen we perforant. De arts zoekt met behulp van het echoapparaat de ader op. Deze wordt afgetekend en de arts zal het traject van de ader lokaal verdoven. Er wordt een klein sneetje gemaakt, de ader (perforant) wordt opgezocht, onderbonden en doorgeknipt. De huid wordt gesloten met oplosbaar hechtmateriaal. De hechtingen hoeven niet verwijderd te worden. Over de hechting gaat een steriele hechtpleister. Na een week mag u deze zelf verwijderen. U krijgt een drukverband voor 24 uur. Zie voor risico’s, complicaties en leefregels het hoofdstuk ‘spataderen opereren’.

Spataderen scleroseren

Als wij kiezen voor het scleroseren van uw spataderen, betekent dit dat u een vloeistof ingespoten krijgt in uw spataderen.

De behandeling

De ingespoten vloeistof veroorzaakt een onschuldige ontstekingsreactie aan de binnenkant van de ader. Door deze ontsteking gaat de ader verkleven. Als de ader hierdoor goed wordt dichtgedrukt, groeit deze dicht en verhardt. Zo is de ader onzichtbaar. Wattentampons en een drukkend elastisch verband drukken de ingespoten aderen plat. De wattentampons en het verband mag u na 24 uur verwijderen.

Echogeleid foamscleroseren

Tijdens deze techniek worden de aangedane, meestal grote, aders met schuim ingespoten. Het schuim veroorzaakt een ontstekingsreactie waardoor de bloedvatwand verkleefd en het bloedvat afsluit. In de behandelkamer wordt de spatader opnieuw beoordeeld met een echo apparaat.
Onder echo controle wordt het vat aangeprikt, waarbij een soort schuim (foam) wordt ingespoten. Vervolgens drukken we gedurende een aantal minuten de plek af.

Voorbereiding op de behandeling

Voorafgaand aan de behandeling hoeft u niet nuchter te zijn. Uw been moet schoon zijn. Smeer uw been niet in met crèmes. Scheren van het te behandelen lichaamsgebied is niet nodig.

Na de behandeling

Soms kan het inspuiten leiden tot verkleuringen van uw huid. Deze verkleuring trekt niet altijd volledig weg. Soms blijft er een kleine hoeveelheid bloed in de behandelde ader zitten. Dit is ongevaarlijk, maar kan gepaard gaan met een lichte ontsteking die pijnlijk is. Soms ontstaat er een harde knobbel. Deze verdwijnt binnen zes tot acht weken. Een enkele keer ontstaat een oppervlakkige blaar die vanzelf geneest.

Leefregels

Wij adviseren dat u niet lang achtereen staat. Ook mag u twee dagen niet intensief sporten. Gedurende twee weken moet u voorzichtig zijn met zon, zonnebank en sauna. Wij raden u aan tijdens het zitten uw been hoog te leggen.

Verzekerde zorg en onverzekerde zorg

Niet alle spataderbehandelingen krijgt u van de zorgverzekeraar vergoed. Heeft u een verwijsbrief van uw huisarts, dan wordt het duplexonderzoek en het eerste consult altijd vergoed. Tijdens dit consult geeft de arts u de diagnose en overlegt met u of de medische behandeling voor vergoeding in aanmerking komt. Wij raden u aan altijd met uw zorgverzekeraar te overleggen. Mocht uw behandeling vallen in de onverzekerde zorg, dan kunt u ook hiervoor terecht bij Reinier de Graaf.

Compressietherapie

Wij kunnen er ook voor kiezen de eerder genoemde behandelingen niet uit te voeren. Wij kiezen dan voor compressietherapie. Bij compressietherapie zwachtelen wij uw been in of krijgt u elastische kousen, ook wel steunkousen genoemd. U bespreekt met uw arts hoelang u deze moet dragen. Compressietherapie behandelt niet alleen de gevolgen (de spatader), maar heeft ook invloed op de oorzaken. De druk van de steunkous ondersteunt de werking van de kuitspierpomp. De specialist schrijft een recept voor de elastische steunkous uit. U krijgt de kous aangemeten en geleverd van een bandagist, huidtherapeut of apotheek.

Meer informatie

Op onze website www.reinierdegraaf staat meer informatie en onze contactgegevens. Onder de rubriek ‘Patiënten/Vaatcentrum’ vindt u de meest gestelde vragen over spataderen.