Bij kinderen verloopt een besmetting met het nieuwe coronavirus (COVID-19 en officiële naam SARS-CoV-2) over het algemeen mild en maken wij ons niet méér zorgen dan bij andere verkoudheidsvirussen. Kinderen kunnen een infectie oplopen en anderen besmetten, maar worden over het algemeen niet ziek of slechts kort en niet ernstig ziek, waarschijnlijk vergelijkbaar met het doormaken van een (heftige) verkoudheid. Veelal is geen speciale behandeling nodig, anders dan ‘uitzieken’ en eenvoudige ondersteunende maatregelen (voldoende drinken, paracetamol). Er zijn maar weinig kinderen bij wie de klachten zo ernstig verlopen dat een opname in een ziekenhuis of een IC-behandeling nodig is.

Adviezen over behandeling

• Meestal is geen speciale behandeling nodig; ‘uitzieken’ en voldoende vocht/drinken (en als het enkele dagen duurt ook voldoende voeding/eten)
• Paracetamol geven bij klachten van ‘niet-lekker’ en/of pijn
• Zwaardere pijnstillers als ibuprofen (neurofen) of diclofenac alleen in overleg met een arts aan kinderen geven
• Voor alle kinderen met onderliggende aandoeningen en ziekten geldt dat de gebruikelijke behandeling en medicatie ‘gewoon’ moet doorgaan, behalve als de behandelend (kinder)arts dit anders adviseert
• Voor alle kinderen met een ‘noodplan’ (speciale maatregelen, tijdens het ziek zijn) geldt dat bij een infectie met het coronavirus dit ‘noodplan’, net als bij andere virale luchtweginfecties, moet worden gevolgd, behalve als de behandelend (kinder)arts dit anders adviseert
• Vanzelfsprekend dient bij klachten waarvoor anders contact zou worden opgenomen met de huisarts of behandelend (kinder)arts, dit ook worden gedaan bij (verdenking op) een infectie met het coronavirus

Voorkomen van een infectie met het coronavirus

• Natuurlijk gelden voor alle kinderen (met en zonder chronische ziekte) de maatregelen volgens RIVM en rijksoverheid, zie https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/algemene-coronaregels
• Een ‘totaal sociaal isolement’ waarbij geen enkel contact met anderen, hoeft niet, tenzij de behandelend (kinder)arts dit adviseert.

Vaccinaties binnen het Rijksvaccinatieprogramma

• Kinderen zonder klachten kunnen gewoon hun vaccinaties (inentingen) krijgen.
• Kinderen met milde klachten, wel of niet door een infectie met het coronavirus, kunnen meestal hun vaccinaties krijgen na overleg met de jeugdarts van het consultatiebureau.
• Kinderen met ernstiger klachten of hoge koorts, wel of niet door een infectie met het coronavirus, krijgen hun de vaccinaties later in overleg met de jeugdarts van het consultatiebureau.

Adviezen over naar school gaan

Voor de meeste patiënten zijn geen extra voorzorgsmaatregelen nodig, anders dan de gebruikelijke adviezen die u eerder met uw arts heeft afgesproken en de adviezen die het RIVM geeft. In zeldzame situaties kan het goed zijn om een aangepast advies te geven. In die gevallen zal de behandelend kinderarts maatwerk leveren over het wel of niet naar school kunnen gaan. In alle andere gevallen kunnen kinderen gewoon naar school.

Poliklinische controles

• Afspraken die telefonisch kunnen worden afgehandeld, handelen we telefonisch af.
• Verkouden kinderen worden in een aparte polikamer gezien door een zorgprofessional met mondmasker/beschermingsmateriaal.

Adviezen voor speciale aandachtsgroepen

Afweerstoornis / auto-immuunaandoening

Als patiënten afweer verlagende medicijnen gebruiken, is er géén reden dit nu te stoppen of af te bouwen. Mogelijk is de reactie op het coronavirus zelfs minder heftig. Het advies is om met de ingestelde medicatie door te gaan. Er is op dit moment onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat het gebruik van pijnstillers als ibuprofen (neurofen) en diclofenac (zogenaamde NSAID’s) zorgt voor een ernstiger beloop van deze coronavirusinfectie. Ons advies is om ook deze (onderhouds)medicatie gewoon door te gebruiken. Voor behandeling van pijn bij koorts of pijnklachten heeft het gebruik van paracetamol (zoals altijd) de voorkeur.

Astma / Longziekten

Er zijn maar weinig ‘harde’ gegevens over kinderen met chronische ziekten zoals longaandoeningen die een coronavirusinfectie doormaken. Ervaringen van kinderartsen in China en Italië zijn echter ‘geruststellend’, in die zin dat het lijkt dat kinderen met onderliggende aandoeningen en ziekten niet zieker door het coronavirus worden dan door andere virussen.
Voor alle kinderen met astma geldt dat de gebruikelijke behandeling ‘gewoon’ door moet gaan, behalve als de behandelend (kinder)arts dit anders adviseert.
Bij toename van klachten kan een bezoek aan de spoedpoli of Spoedeisende hulp (SEH) nodig zijn. Dan zal er meestal eenzelfde behandeling volgen zoals u gewend bent, maar zullen we de voorzetkamer gebruiken voor het geven van extra ventolin. Het is belangrijk dat u de eigen voorzetkamer van uw kind meeneemt naar de spoedpoli/SEH omdat in geval van corona besmetting/verdenking de voorzetkamer niet meer gebruikt kan worden voor andere kinderen en er op die manier een tekort ontstaat in het ziekenhuis.

Dus:

• Er is bij besmetting met het coronavirus geen groter risico als uw kind astma heeft
• Gewoon doorgaan met de standaard behandeling behalve als de behandelende arts iets anders voorschrijft
• Altijd de eigen voorzetkamer meenemen bij bezoek aan spoedpoli of SEH in verband met klachten

Bijnierschorsinsufficiëntie

Bij een kind met bijnierschorsinsufficiëntie die goed is ingesteld op medicatie lijkt een infectie met het coronavirus niet ernstiger te verlopen dan bij gezonde kinderen.
Het advies voor de patiënten met onderhoudsdosering hydrocortison of die als opdracht hebben om een stress-schema te gebruiken is: gebruik het afgesproken stress-schema bij koorts, pijn, stress (verjaardag), enzovoorts.

Diabetes

In de media wordt veel gesproken dat mensen met diabetes kwetsbaarder zijn als ze besmet raken met het nieuwe coronavirus. Binnen deze risicogroep worden vooral diabetes patiënten (zowel type 1 als 2) op hogere leeftijd bedoeld, patiënten met een hoog HbA1c en patiënten met complicaties. Bij een kind met diabetes type 1 lijkt een infectie met het coronavirus niet ernstiger te verlopen dan bij gezonde kinderen. Wel kan een infectie tot ‘ontregeling’ leiden waarvoor aanpassingen in de behandeling nodig zijn.

Het advies is om de algemene en strenge adviezen van het RIVM te volgen. Het is en blijft belangrijk om je bloedglucose goed in de gaten te houden en bij te sturen. Misschien is deze periode juist een goed moment om zo goed mogelijk voor je diabetes te zorgen!

Mocht je ziek worden, hou dan je diabetes goed in de gaten zoals je dat normaal ook bij ziek zijn doet en volg de adviezen die je daarover van het diabetes team hebt gekregen.

In deze tijd gaat de diabeteszorg gewoon 24 uur per dag en 7 dagen in de week door.
Bij niet spoedeisende vragen willen we jullie vragen zoveel mogelijk gebruik te maken van mailcontact met Liesbeth Spoelstra (L.Spoelstra@rdgg.nl) of Marly Duijndam (M.Duijndam@rdgg.nl).

De normale poli afspraken vinden zoveel mogelijk telefonisch plaats. Daarvoor is het heel belangrijk dat het diabetes team op tijd de uploads of informatie van bijvoorbeeld je pomp, Freestyle Libre of sensor binnen hebben.

Erfelijke en aangeboren aandoeningen: kwetsbare kinderen, zoals kinderen met (zeer) ernstige meervoudige problematiek, kinderen met syndromen, kinderen met neurologische- of stofwisselingsziekten of met andere chronische ziekten

• Bij een ‘kwetsbaar’ kind lijkt een infectie met dit coronavirus niet ernstiger te verlopen dan bij gezonde kinderen. Als een ‘kwetsbaar’ kind niet ernstig ziek wordt door andere virussen zal dit zeer waarschijnlijk ook niet zo zijn door het coronavirus
• Voor de kwetsbare patiënten die moeite hebben met het ophoesten van slijm is het advies laagdrempelig vaker op een dag te PEP-en dan wel te comprimeren, als ze dit al dagelijks deden. In de geïsoleerde thuissituatie mag er gewoon verneveld worden met zoutoplossing
• Bij koorts adviseren we paracetamol te geven.
• We adviseren contact met de kinderarts op te nemen bij:
• hogere ademarbeid (snellere ademhaling, meer moeite/inspanning moeten doen om te ademen, meer benauwd)
• lagere saturatie (de hoeveelheid zuurstof in het bloed) dan normaal, en/of
• hogere zuurstofbehoefte (bij de kinderen die standaard zuurstof thuis hebben)
• Bij een kind met een stofwisselingsziekte en/of epilepsie lijkt een infectie met het coronavirus niet ernstiger te verlopen dan bij gezonde kinderen. Wel kan een infectie tot ‘ontregeling’ leiden die voorkomen of behandeld moet worden.

Neonatologie

Overdracht van het coronavirus van moeder op kind komt nauwelijks voor. Het aantal baby’s in de wereld dat ernstig ziek is geworden door een besmetting met het coronavirus is erg laag. Er zijn dus ook géén extra maatregelen nodig als uw kind te vroeg geboren is of een laag gewicht had bij de geboorte naast de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen zoals goed uw handen wassen (handhygiëne). Dit geldt ook voor de te vroeg geboren kinderen met longproblemen zoals BPD.

Oncologie

• Kinderen die chemotherapie of diagnostiek nodig hebben, kunnen gewoon naar het ziekenhuis komen.
• Bij kinderen die langer dan drie maanden na behandeling voor controle komen, wordt de afspraak verplaatst, of vervangen door bijvoorbeeld een telefonisch consult (beeldbellen) en een bloedbeeld.