Deze folder geeft informatie over diabetes en een te hoge bloedglucose en welke actie er ondernomen moet worden.

Hyperglykemie of hyper

Bij een hyperglykemie is de bloedglucose te hoog (boven de 15 mmol/l).

Oorzaken van een hyperglykemie kunnen zijn

• Niet of net ontdekte diabetes mellitus
• Slechte diabetesregulatie
• Te weinig insuline spuiten of vergeten te spuiten
• Kapotte insulinepen, defecte insulinepomp, verkeerd gebruik van pen/pomp
• voeding bevat meer koolhydraten of suiker dan verwacht
• Ziekte, emotie, stress, medicijnen (o.a. prednison)

Het verloop

Het verloop van de hyperglykemie bij diabetes mellitus type 1 en type 2 is verschillend. Hier wordt nader op ingegaan.

Hyperglykemie bij diabetes mellitus type 1

Bij een hoge bloedglucose (boven de 15 mmol/l) is er een tekort aan insuline. Hierdoor kan glucose de cel niet in. De energievoorziening komt in de knel. Het lichaam zoekt andere bronnen en gaat over op het verbranden van vetten. Dit proces verloopt door een tekort aan insuline en glucose in de cel niet optimaal. Er komen stoffen (ketonen) vrij die een verzuring van het lichaam tot gevolg hebben. In ernstige gevallen kan de hyperglykemie overgaan in een ernstige verzuring of ketoacidose met bewusteloosheid (coma).

Naast symptomen als veel plassen, droge mond en dorst zijn duidelijke kenmerken van een ketoacidose:

• braken, buikpijn en weinig eetlust
• adem die naar aceton ruikt
• diepe, zware ademhaling

Het optreden van een hyperglykemie bij diabetes mellitus type 1 kan snel verlopen. Wees dus alert! Op dit moment is extra insuline en extra vocht nodig.

Hyperglykemie bij diabetes mellitus type 2

Ook hier is sprake van een te hoog glucosegehalte in het bloed, maar met uitdroging in plaats van verzuring van het lichaam. Dit komt vaker voor bij oudere mensen.
Symptomen zijn veel plassen, vaak met incontinentie (= urine niet kunnen ophouden) en dorst. In ernstige gevallen ontstaat een toegenomen sufheid of zelfs coma met sterke uitdrogingsverschijnselen (droge mond/ lippen, ingevallen gelaat). Daarom bij hyperglykemie zowel bij diabetes mellitus type 1 en 2:

• om de 2 uur de bloedglucose bepalen en noteren, ook al voelt u zich niet lekker
• veel drinken, 2 ½ liter vocht (water, thee, bouillon)per 24 uur om uitdroging te voorkomen
• in overleg met arts of diabetesverpleegkundige de hoge bloedsuiker corrigeren met een kortwerkende insuline

Een voorbeeld van een bijspuitschema

De 2-4-6 regel is te gebruiken bij een ontregeling van de bloedglucoses bij onder andere ziekte. Niet gebruiken na een hypo, omdat de hyperglykemie die onstaat na het oplossen van een hypo een normaal verschijnsel is. Bij correctie kan er weer een hypo optreden.

De 2-4-6 regel houdt in:
Bloedglucose 15 tot 20 mmol/l: 4 eenheden (eh) snelwerkende insuline extra spuiten.
Bloedglucose boven de 20 mmol/l: 6 eenheden (eh) snelwerkende insuline extra spuiten.
Na 2 uur opnieuw bloedglucosewaarde meten.
Afhankelijk van bloedglucose: actie herhalen tot bloedglucose onder 15 mmol/l is.

Extra actie bij gebruik van een insulinepomp

• Gebruik de insulinepen met kortwerkende insuline bij mogelijke verdenking van een kapotte pomp of als 1x een extra bolus onvoldoende of niet helpt
• Vervang infusieset, infusienaald
• Gebruik de tijdelijk basaalstand (in overleg met arts/ diabetesverpleegkundige)
• Meet zo nodig ketonen in urine of in bloed (overleg dit met behandelend arts/ diabetesverpleegkundige).

Raadpleeg de arts of diabetesverpleegkundige als voldoende drinken niet lukt of bij toenemende sufheid, zowel bij een schema met insuline-injecties als insulinepomp gebruik.
Bij hoge bloedglucosewaarden (boven de 15 mmol/l) en braken: BRAKEN = BELLEN.

Er is sprake van spoed in geval van:

• ernstige ontregeling zonder duidelijke oorzaak
• ontregeling bij ziekte (bv. koorts, braken, diarree)
• ontregeling bij zwangere vrouwen
• ontregeling bij subcutane insulinepomptherapie

Patiënten met een subcutane insulinepomp kunnen direct contact opnemen met de afdeling spoedeisende hulp van het Reinier de Graaf.